Magra al-Oyoun – Akwedukt w Kairze

Akwedukt w Kairze:  Akwedukt w Kairze, znany lokalnie jako Magra al-Oyoun, to jedno z najbardziej fascynujących, lecz niedocenianych dzieł architektury i inżynierii wodnej Średniowiecznego Egiptu. Choć dzisiaj częściowo zniszczony i zapomniany, niegdyś stanowił krwiobieg wodny cytadeli sułtańskiej, dostarczając życiodajnej wody Żołnierzom, zwierzętom i ogrodom wewnątrz murów twierdzy Salah ad-Dina. Ten artykuł przybliża historię, znaczenie oraz współczesny stan tego imponującego zabytku.

Magra al-Oyoun - Akwedukt w Kairze:

Położenie i struktura

Akwedukt rozciąga się od obszaru Fum al-Khalij aż do placu Sayyida Aisha, tuż przy Cytadeli Kairskiej. W jego zachodnim krańcu znajduje się sześciokątna wieża wlotowa, mierzyąca niemal 25 metrów wysokości. W jej wnętrzu znajdowała się studnia, z której woda z Nilu była podnoszona przez sześć noria (koła wodne), napędzanych przez woły wspinające się po rampie po wschodniej stronie wieży. Następnie woda spływała grawitacyjnie akweduktem w kierunku wschodnim i północnym, docierając do Cytadeli.

Geneza budowy

Pomysł budowy systemu dostarczającego wodę do Cytadeli sięga czasów Salah ad-Dina (1169-1193), który zainicjował koncepcję kanału doprowadzającego wodę z Nilu do twierdzy. Jednak to sułtan an-Nasir Muhammad ibn Kalawun w 1312 roku wcielił ideę w życie, zlecając budowę ogromnej wieży z czterema kołami wodnymi w rejonie Fum al-Khalij. Konstrukcja oparta była na łukach podtrzymywanych przez masywne kamienne filary, rozmieszczonych w lekkim nachyleniu, co umożliwiało swobodny przepływ wody.

Znaczenie funkcjonalne

Głównym celem budowy akweduktu było zapewnienie niezależnego dostępu do wody dla Cytadeli Kairskiej, gdzie przebywali Żołnierze, konie oraz uprawiano rośliny ogrodowe. W czasach, gdy miejskie wodociągi jeszcze nie istniały (do 1872 roku), akwedukt pełnił rolę podstawowego źródła wody pitnej i technicznej dla twierdzy.

Architektura i rozwój

Akwedukt pierwotnie liczył ponad 300 łuków i rozciągał się na długości kilku kilometrów. Jego zachodnią część i wieżę zmodernizował sułtan al-Ghuri w 1507 roku, podczas gdy północna część pochodzi z czasów panowania sułtana Muhammada al-Nasira w 1311 roku. W 2010 roku podczas prac konserwatorskich odkryto oryginalne części systemu podnoszenia wody, w tym gliniane czerpaki.

Stan obecny

Obecnie znaczna część akweduktu została zniszczona przez rozwój infrastruktury miejskiej: drogi i linie kolejowe przecinają jego strukturę w kilku miejscach. Końcowy odcinek prowadzaący do Cytadeli przestał istnieć. Jednak zachowane fragmenty nadal robią ogromne wrażenie i stanowią ważne świadectwo islamskiej architektury inżynierskiej.

Znaczenie kulturowe i historyczne

Akwedukt jest jednym z najpiękniejszych przykładów islamskiej infrastruktury wodnej na świecie. Jego budowa łączy kunszt architektoniczny z funkcjonalnością, pokazując zaawansowanie cywilizacyjne Mameluków i ich zdolności w zakresie zarządzania zasobami naturalnymi. Pomimo upływu wieków i zniszczeń, Magra al-Oyoun pozostaje symbolem epoki, w której woda była strategicznym bogactwem.

Odwiedzalność i turystyka

Chociaż obecnie akwedukt znajduje się w trakcie rekonstrukcji, jest on dostępny do oglądania z zewnątrz i cieszy się zainteresowaniem miłośników historii i architektury. Wejście jest bezpłatne, lecz nieprzystosowane dla osób na wózkach inwalidzkich. Fotografowanie wymaga uzyskania zgody.

Magra al-Oyoun - Akwedukt w Kairze: : (FAQ)

Czy można zwiedzać akwedukt w Kairze?

Obecnie akwedukt jest częściowo zrekonstruowany i dostępny z zewnątrz. Wejście jest darmowe.

Gdzie znajduje się akwedukt?

Rozciąga się od Fum al-Khalij do placu Sayyida Aisha, w pobliżu Cytadeli Kairskiej.

Kto zbudował akwedukt?

Został zainicjowany przez sułtana an-Nasira Muhammada w 1312 roku, z dodatkami sułtana al-Ghuri w 1507.

Jak długi jest akwedukt?

Oryginalna długość wynosiła kilka kilometrów, a zachowane części mają około 3 km.

Czy akwedukt był nadal używany w epoce nowożytnej?

Nie, jego funkcja skończyła się wraz z budową nowoczesnych wodociągów miejskich w 1872 roku. [caption id="attachment_3534" align="alignnone" width="2560"] Magra al-Oyoun[/caption]